Έθιμα - Οι Αράπηδες

Στο μάθημα της Γλώσσας μιλήσαμε για έθιμα που υπήρχαν και υπάρχουν σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας και αποφασίσαμε να μοιραστούμε μερικά έθιμα από το δικό μας τόπο.

Oι Αράπηδες στη Νικήσιανη της Καβάλας

Στο διπλανό χωριό απ΄όπου κατάγεται η μαμά μου αναβιώνει ένα αρχαίο έθιμο, που διατηρείται μέχρι σήμερα. 

Το αποκορύφωμα των εκδηλώσεων είναι την ημέρα του Αη-Γιάννη, στις 7 Ιανουαρίου. Όλες οι ομάδες των «Αράπηδων» κάνουν κοινή παρέλαση στους δρόμους της Νικήσιανης, κάτω από τους εκκωφαντικούς ήχους των κουδουνιών τους. Δύο αρχηγοί ομάδων παλεύουν, μέχρι την τελική πτώση του ενός. Ακολούθως, γύρω από τον πεσμένο αρχηγό, μαζεύονται όλοι, σε μια θρησκευτική τελετή, που τελειώνει με την ανάσταση του νεκρού και τον ιδιόρρυθμο ξέφρενο χορό όλων, που ακολουθεί.

Σύμφωνα με την Παράδοση, η παράσταση αυτή συμβολίζει το θάνατο του Διονύσου από τους Τιτάνες και την ανάστασή του από το Δία και παράλληλα την χειμερία νάρκη της φύσης που είναι ο Χειμώνας και στη συνέχεια την ανάσταση της φύσης με τον ερχομό της Άνοιξης.

Ενδυμασία

«Αράπηδες» ντύνονται οι άνδρες, σκεπάζοντας όλο το σώμα τους με προβιές ζώων ή κάπα.

Στην πλάτη τους δημιουργείται καμπούρα με γέμισμα φύλλων καλαμποκιού ή χόρτου. Στη μέση τους περιζώνουν τρία μεγάλα κουδούνια τα «τσιάνια» και ένα άλλο ιδιόμορφο κουδούνι, το «μπατάλη». Τις κνήμες τους ζώνουν με μάλλινα κομμάτια υφάσματος, τα «καλτσιούνια». Αντί για παπούτσια φορούν τα «τσιρβούλια», που κατασκευάζονται από ακατέργαστο χοιρινό δέρμα. Οι «λαπάρες» είναι δερμάτινα σχοινιά, που συγκρατούν τα «τσιρβούλια» και τα «καλτσιούνια» στις κνήμες, μέχρι το γόνατο. «Μπαρμπότα» είναι το επιβλητικό κάλυμμα της κεφαλής, συχνά στολισμένο με κεντημένο μαντήλι, που αποτελείται από ακατέργαστο δέρμα τράγου, γεμάτο με χόρτο.

Από Παντελή Ρ.